Pers / Press
Terug naar overzicht
Baarnse Courant
Ellen de Jong
9/08/2011 - Rachel... in geen tijden zo'n overweldigend boek gelezen!
‘Rachel of het mysterie van de liefde': bestseller van Geert Kimpen
Auteur Geert Kimpen (Antwerpen,1965) schreef na zijn internationale bestseller ‘De kabbalist' een tweede succesroman ‘De geheime Newton'. Zijn nieuwe bestseller ‘Rachel of het mysterie van de liefde', uitgeverij De Arbeiderspers, was nog geen week uit of het stond al op nummer 1 in de Libris Top Tien. Toen ik aan dit liefdesverhaal begon - waarin Rachel, de dochter van Michael, een joodse wijnhandelaar in Praag - op zoek is naar het mysterie van de liefde en dus vooral eerst naar zichzelf, liet het me vanaf de eerste bladzijde niet meer los. Kimpen in zijn verantwoording: ‘Rachel of het mysterie van de liefde' is een vrije bewerking van een aantal verhalen en legenden rond de zestiende-eeuwse rabbi Loew (1525 -1609). Een kabbalistische rabbi die vooral bekend werd vanwege de golem die hij gecreëerd zou hebben om zijn volk te beschermen tegen de katholieke vijandigheid in Praag. De Pragenaren waren er immers van overtuigd dat de joden ieder jaar rond Pesach een christelijk kind afslachtten om zijn bloed te gebruiken voor de bereiding van hun ongezuurd brood. Het is niet zeker of priester Thaddeus werkelijk geleefd heeft, of dat hij in de verhalen de verpersoonlijking werd van de ‘katholieke haat'. De verhalen werden eeuwenlang mondeling overgeleverd.' Het boek is opgedragen aan Zonneke, de dochter van Geert Kimpen en zijn vrouw Christine Pannebakker, eveneens auteur en bekend van onder meer ‘Vrouwenpower': ‘Voor Zonneke/, En haar zielsverwant/ Wie hij of zij ook is...' Het citaat voorin het boek van Antoine de Saint-Exupéry verwoordt in een paar regels precies dat waar het in ‘Rachel of het mysterie van de liefde' omdraait: ‘De ervaring leert ons dat liefde niet bestaat uit het naar elkaar kijken van twee mensen. Maar uit het samen in dezelfde richting kijken.' Tijdens zijn lezingen door het hele land blijkt deze uitspraak een van Kimpens stokpaardjes.
Verhaal
‘Als die zondagochtend niet Oscar, maar een andere jongen, uitverkoren was geweest als misdienaar, was het dan allemaal anders gelopen? Als Thaddeus het die week niet zo druk had met kerkvergaderingen, het werken aan zijn boek en begrafenissen, zou het dan ook anders zijn gegaan?' Zo begint het boek, en vervolgt Kimpen: ‘Niemand van de betrokkenen had kunnen vermoeden dat het breken van het kruikje in de sacristie zou leiden tot al die tumult rondom een jonge vrouw, net zeventien, die enkele honderden meters verderop niets vermoedend met een stofdoek de toonbank schoonveegde.' In het kort komt het in het boek hierop neer: Rachel is een jonge, mooie vrouw die in de ban komt van Thaddeus, een priester van middelbare leeftijd, vol valse bedoelingen waar zij pas na lange tijd van tumultueuze ervaringen, achter komt. Rachels moeder is in het kraambed gestorven en haar vader eist zijn dochter na dit droevige verlies, geheel voor zich op. Tot Rachel dat niet langer kan verdragen en haar vader verlaat omdat hij teveel van haar houdt. Ze vlucht het huis uit om haar liefje Betzalel in het geheim bij het Sol Invictus te ontmoeten. Hij komt echter niet opdagen, later komt ze erachter waarom. Vervolgens komt ze in de armen van de priester terecht die op een sluwe manier op haar inpraat om haar ervan te overtuigen dat ze het joodse geloof overboord moet gooien. En Thaddeus is er niet alleen op uit haar geloof maar ook haar zuivere ziel te vernietigen en om dat voor elkaar te krijgen heeft hij een duivels plan met haar...Niets vermoedend en vol overgave hangt Rachel aan zijn lippen. Zelfs als hij haar aan graaf Ladislaus wil koppelen: ‘Nu moest hij als een wijnboer die de vaten in de kelder opsloeg, zorgvuldig de liefde tussen deze twee mensen laten rijpen. Nu niets forceren. Rustig de natuur haar werk laten doen.' Rachel gaat zo ver in haar bewondering voor Thaddeus' plannen dat haar jeugdliefde Betzalel geen eerste plaats meer in haar hart inneemt. Voor graaf Ladislaus die ook onder invloed van de priester staat en vele vrouwen heeft bemind om het mysterie van de liefde te doorgronden, is Rachel de ideale vrouw. Ze laat zich meeslepen door hem en hij laat haar de liefde op een heel magische manier beleven waardoor ze totaal overrompeld wordt. Intussen doet Thaddeus zijn werk en maakt Kimpen zijn verhaal steeds spannender als hij schrijft: ‘Het verhaal dat zou onthullen waarom hij zo'n bijzondere aandacht voor haar had. Wat hij van haar verwachtte. Hoe hij haar wereldberoemd en onsterfelijk zou maken.' Als de kleine Oscar wel heel walgelijk toegetakeld en morsdood gevonden wordt in een donkere kelder en er een felle strijd ontbrandt tussen de joden en de katholieken raken de gebeurtenissen in een stroomversnelling. Buiten adem las ik de ene na de andere bladzijde om zo snel mogelijk bij de ontrafeling van het zorgvuldig en meesterlijk opgebouwde verhaal te komen. Toen ik op bladzijde 222 was aangeland - waar Thaddeus tegen Rachel zei: ‘God onthulde mij dat de ziel van de Messias in een aardse vrouw herboren zou worden.' In jou Rachel.'- was ik Kimpen dankbaar dat hij steeds iets meer van het tipje van de sluier oplichtte. Daarna worden er geleidelijk aan meer dingen die het licht niet kunnen verdragen duidelijk, al houdt Kimpen de spanning er terdege in. Rachel ontmoet beeldend kunstenaar Spranger die voor haar een openbaring is: ‘Hij herinnerde haar aan wie ze werkelijk was. In hem leek ze thuis te komen. Ze praatte met hem over kunst alsof ze haar hele leven nooit anders gedaan had. Ze begreep niet alleen wat hij zei, maar ze vulde het aan. In hem herkende ze de roep van haar ziel naar de wereld van het beeld, die haar zoveel dieper raakte dan het woord. De kunst was een middel om vat te krijgen op het mysterie van het leven, het mysterie van de liefde. Het onzegbare kreeg door de kunst een gezicht.' Spranger zelf valt van de ene verbazing in de andere als blijkt dat Rachel een aangeboren talent voor de schilderkunst heeft.
‘Ik heb niet alleen mijn zielsverwant gevonden,' prevelde hij, ‘niet alleen mijn muze, niet alleen de vrouw die alle duivels in mij wakker maakt, maar misschien ook wel mijn leerling. Mijn god, wie had ooit kunnen denken dat zij een vrouw zou zijn. Dit heb ik nog nooit meegemaakt.' Uiteindelijk wint dus de liefde het van, in dit geval, het katholieke kwaad. Rabbi Loew en zijn vrouw Perle, de ouders van Betzalel, spelen daarbij in dit verband een grote rol. Ik heb in geen tijden zo'n overweldigend goed boek, ook qua stijl van schrijven, gelezen. In het verhaal spelen een groot aantal personages hun rol die zoveel verschillende, al dan niet goede, kanten hebben. Niets menselijks is Kimpen vreemd! Om die reden is: ‘Rachel of het mysterie van de liefde' ook zo geloofwaardig.
9/08/2011 - ‘De hoogste vorm van liefde in elkaar wakker maken'
Ik zoek Kimpen op in Bodegraven waar hij met zijn vrouw en dochter woont. Op de voordeur een bordje met de tekst ‘Paradis Magique'. Treffender is de sfeer in hun huis niet te verwoorden. Kimpen was theaterregisseur en toneelschrijver en na gegrepen te zijn door de levensgeschiedenis van de kabbalist Chaim Vital uit de 16e eeuw besloot hij van de ene op de andere dag fulltime schrijver te worden. ‘De kabbalist' werd Kimpens eerste internationale bestseller.
Wat greep je zo aan in de leer van de kabbala?
Kimpen: ,,Ik was altijd al iemand die gefascineerd was door religie en spiritualiteit en de grote vragen van het leven. Ik onderzocht echt alles wat er te onderzoeken viel en pas toen ik kennis maakte met de kabbala vond ik wat ik zocht. Allereerst is het een rationele leer, je kunt ‘m beredeneren, het uitgangs punt is ook: je moet niets geloven wat je zelf niet onderzocht hebt. En de wetenschappelijke benadering van die oeroude Bijbelteksten die op zo'n prachtige manier in elkaar schuiven zodat die verhalen waarvan ik dacht ik zou niet weten wat ik er mee aan moet, door de analyse van de kabbalisten ineens heel helder werden. Er ging een wereld voor me open."
Geert kreeg zijn inspiratie voor ‘Rachel of het mysterie van de liefde' toen hij in het boek ‘God, sex and kabbala' van rabbi Allen S. Maller de legende ‘The golem of rabbi Loew' las. ,,Het meisje Rachel met haar joodse wortels in dat verhaal prikkelde meteen mijn verbeelding, ik werd verliefd op haar. En voor je het weet sla je aan het fantaseren en schrijf je er een boek over."
Op mijn vraag wat Kimpen de kern van zijn boek vindt antwoordt hij: ,,Tijdens mijn lezingen trof ik herhaaldelijk jonge mensen aan met een goede baan waar niets mis mee was maar die er niet in slaagden hun grote liefde te vinden en er wel hevig naar verlangden. Zelf ben ik gezegend met mijn Christine (samen schreven ze ‘Liefdesdagboek') die mij elke dag inspireert en ik verbaasde me erover dat er zovelen waren die dat geluk niet hadden. Er moeten toch wetmatigheden aan ten grondslag liggen en dan kom je al snel bij de vraag van: wat zijn de criteria om je zielsverwant te vinden. Eigenlijk is er maar één essentieel criterium en dat is: Deel je dezelfde levensmissie, heb je dezelfde idealen, stel je dezelfde doelen in je leven en inspireer je elkaar daarin om de hoogste vorm van liefde in elkaar wakker te maken. En dan overstijg je het dagelijks geneuzel waar zoveel relaties op stranden."
Wat kunnen we van Rachel leren?
,,Dat je lust nooit met liefde moet verwarren. Met graaf Ladislaus heeft ze een ongelooflijke sexuele ervaring die prachtig is en waar ook niets mis mee is omdat je eerst wat ervaringen moet opdoen voor je weet wat liefde is. Maar ze hebben niets gemeen met elkaar, staan totaal verschillend in het leven en hebben elkaar niets te bieden. Het vuur dooft na een tijd uit, er is geen brandstof die de locomotief laat rijden en dan stopt de trein. Wat ik ook gemerkt heb is dat mensen zelf hun passie niet weten, dat ze wel een succesvol beroep hebben en goed verdienen, maar zichzelf niet gevonden hebben. En zolang je jezelf niet gevonden hebt kun je ook je zielsverwant niet vinden. Dat gold ook voor Rachel. Overigens kun je ook meerdere zielsverwanten vinden. In de kabbala noemen ze dat een zielenfamilie. Je wordt geboren in een omgeving waar je allerlei mensen ontmoet die verwant zijn aan je, waarmee je allerlei aspecten van jezelf kunt delen, ze in de ander herkent. In de kabbala is het wel zo dat je in principe één echte zielsverwant hebt die voor jou bestemd is om de levensreis mee te maken. Maar je hebt soms andere relaties nodig om klaar te zijn voor die ene."
Op zoek naar je zielsverwant en passie
Kimpens lezingen worden druk bezocht vooral door vrouwen, die aan zijn lippen hangen. Dat overkwam mij ook tijdens zijn gloedvolle en gepassioneerde betoog in De Algemene Boekhandel in Amersfoort. ,,Vragen die vaak gesteld worden zijn deze", zegt Kimpen:,,Hoe vind je je zielsverwant en hoe ontdek je wat je passie is omdat veel mensen daar problemen mee hebben. Voor mensen als jij en ik is dat onbegrijpelijk omdat je denkt, jeetje, dat is (bijna) de essentie van je leven, daar kom je je bed voor uit. Als je geen passie hebt heeft het leven minder kleur en moet je naar allerlei oppervlakkigheden zoeken om je leven mee te vullen. Dat zijn de twee dingen waar mensen naar vragen. Mijn boeken 'Stap voor stap van wens naar werkelijkheid' en ‘Maak goud van je leven' zijn bedoeld om je levensmissie en je passie te ontdekken en te gaan leven met alle consequenties vandien. Want soms weten mensen het wel, maar durven ze niet. En zeggen ze: dan kunnen we ons brood niet goed verdienen en ik heb met m'n hypotheek zo'n veilig bestaan opgebouwd. Dat zijn ook reële dingen maar de kans is groot dat je gaat doodbloeden om aan al die verplichtingen te kunnen voldoen, en terwijl je eigen ziel aan het sterven is neem je toch genoegen met je uitgebluste baantje." Geert kijkt me na deze woorden met zijn indringende, helderblauwe ogen aan, ogen die lijken te zeggen: als er iemand geen uitgeblust baantje heeft ben ik het, en jij natuurlijk! Hij gaat ooit verkondigt hij (en naar mijn mening zal dat gezien zijn passie binnen afzienbare tijd zijn) een roman over Jezus schrijven, ,,gebaseerd op die apocriefe geschriften, om al de ontbrekende puzzelstukken nu eens samen te voegen en dat leven te construeren.''
Ellen de Jong
Boek: ISBN 9 789029 572996
