Terug naar overzicht

leestafel.nl

Foto: Eugenio Rucuenco

14/06/2006 - De kabbalist

In deze roman wordt het leven van Chaim Vital beschreven in tweeënzeventig hoofdstukken, die als titel allemaal een geheime naam van God dragen.

Chaim Vital woont midden 16e eeuw in Tsfat in Palestina, samen met zijn vader, moeder en halfbroer Josjoea. Als hij vijftien is stort hij zich op de alchemie, tegen de zin van zijn vader, die wil dat zijn zoon zich verdiept in de Tora. Als ze tijdens een wandeling weer eens ruzie krijgen over dit beladen onderwerp raken ze verwikkeld in een vechtpartij en stort zijn vader in het ravijn. "Een ongeluk" noemt Chaim het, terwijl hij beter weet.
Vanaf dat moment begint Chaim de Kabbala te bestuderen, hoewel de studie eigenlijk voorbehouden is aan stabiele, gesettelde mannen vanaf veertig. Via enkele andere leraren komt hij in de groep van rabbi Cordovero terecht, de beroemde kabbala-meester van Tsfat. Chaim is arrogant en ervan overtuigd dat hij als enige Cordovereo echt begrijpt; hij rekent erop aangewezen te worden als zijn opvolger. Als deze hem volledig onverwacht opdraagt in de leer te gaan bij Itschak Luria, een kabbalist uit Egypte, is hij razend. Itschak wordt in Tsfat gezien als een charlatan en Chaim schaamt zich bij zo iemand zijn studie te moeten voortzetten, hij zal door al zijn studiegenoten belachelijk gemaakt worden.
Het eerste bezoek aan het huis van Itschak maakt hem duidelijk dat Cordovero het bij het rechte eind had én maakt hem hevig verliefd op Francesa, dochter des huizes, met wie Itschak echter andere plannen heeft.
Itschak blijkt inderdaad een buitengewone man, van wiens inzichten Chaim veel kan leren. Itschak heeft echter het gebrek dat hij zijn gedachten niet bij kan houden en ze daardoor nooit op schrift kan stellen. Hij wijst Chaim aan om zijn woorden en gedachten op te schrijven. Chaim zegt zijn baan op, leeft in armoede en onder de hoede van Anna, zijn hospita, wijdt hij zich volledig aan zijn taak.
Chaim blijft worstelen met zijn arrogantie en egoïsme en deze strijd komt tot een hoogtepunt als Itschak buiten zijn medeweten, terwijl Chaim zwaar ziek is, zijn boek laat kopiëren onder zijn eigen naam. Chaim voelt zich verraden en vertrekt met Francesa, wiens echtgenoot inmiddels aan de knekelkoorts is overleden, naar Jeruzalem. Onderweg verbranden ze alle boeken die Itschak heeft laten overschrijven; door dit gebaar keert Chaim de kabbala volledig de rug toe. In Jeruzalem heeft Chaim een extatische, diepreligieuze, ervaring. Als hij daarna terugkomt in de stad treft hij daar Esther, een oude vriendin uit Tsfat, die een ongeschonden exemplaar van zijn boek bij zich heeft. Alle vreugde hierover wordt echter tenietgedaan als ze Francesa vinden, gedood door de schorpioenen die Zimra, de rivaal van Itschak, rond haar losgelaten heeft. Diepbedroefd keert Chaim alleen terug naar Tsfat.

Het bovenstaande is alleen de grote verhaallijn. Naast diverse zijlijntjes bevat het boek vooral ook gedachten over én uit de Kabbala. Deze ideeën zijn in een boekverslag helaas slecht tot uitdrukking te brengen. Ik vind zelf de gedachten rond het streven naar evenwicht, de eeuwig voortgaande schepping en de heelheid van alle dingen erg mooi. Wel heb ik het idee dat het kabbalistische gedachtegoed, hoewel duidelijk en prachtig verwoord, niet nieuw is. Ik vind het ook terug in andere, vooral oosterse, stromingen. Volgens mij is juist de exacte, wiskundige benadering de kern van de kabbala . Of dat bij nadere bestudering waar zal blijken weet ik natuurlijk niet.

Kortom, het is een, op feiten gebaseerd, boeiend verhaal, met daarin de nodige ideeën waarover de lezer verder na kan denken. Ook nodigt het boek uit om verder op onderzoek uit te gaan naar de kabbala en aanverwante zaken betreffende joodse mystiek. De bibliografie achter in het boek kan hierbij zeker helpen.

Uitgeverij De Arbeiderspers, 2006 Paperback, 344 ISBN 9029563613-09-03

(c) janna2

Bekijk ook de prachtige website over dit boek
www.dekabbalist.nl/

TOP